Wywiad z Pawłem Latuszką na temat presji ekonomicznej na reżim
1 marca 2021 | ZUBR
O europejskich funduszach inwestycyjnych i gospodarce Białorusi
Kilka słów o obecnej sytuacji gospodarczej w naszym kraju. Białoruś znajduje się w stanie politycznego, zewnętrznego i wewnętrznego – politycznego, prawnego upadku. Zbliża się bankructwo ekonomiczne. Rosną zobowiązania dłużne Białorusi, które przekraczają 18 miliardów dolarów. Reżim stwarza sytuację, w której zaciąga nowe długi, aby pokryć istniejące. Trzeba też powiedzieć, że klimat biznesowy w kraju pogarsza się. Powodem tego jest przede wszystkim polityka władz. Kiedy przedsiębiorstwa są zamykane i jest to ogłaszane publicznie z trybun na osobiste polecenie nieligitymnego kierownika, tym samym pogarsza się wizerunek biznesu, a sam rząd niszczy potencjalne punkty wzrostu dla gospodarki naszego kraju.
Pogarsza się atrakcyjność inwestycyjna, spadają inwestycje zewnętrzne i niestety przewiduje się, że inwestorzy nie przyjdą na Białoruś. Rząd w tej sytuacji nie jest w stanie zaproponować jasnego algorytmu reform wyjścia z tej sytuacji.
Trzeba też przyznać (często o tym mówi propaganda), że sankcje gospodarcze ze strony Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych oraz innych państw, które nie uznały wyników wyborów, jeszcze nie nadeszły. A zbliżająca się już katastrofa gospodarcza to przede wszystkim przyczyna niezdolności władz do zbudowania gospodarczego modelu rozwoju.
Nie ma gdzie szukać nowego finansowania. Federacja Rosyjska nie jest gotowa bez ograniczeń, jak to było wcześniej, zasilać gospodarkę naszego kraju.
I nie blefuję, widzimy taktykę rosyjskich przywódców wobec Łukaszenki. Jako jeden z instrumentów pokrycia zadłużenia zewnętrznego państwo wykorzystało obligacje europejskie oraz wyemitowało obligacje rządowe i rozpowszechniło je między fundusze inwestycyjne w różnych krajach świata. Stało się to w zeszłym roku, w szczycie aresztowań politycznych rywali reżimu. W tym momencie wiele europejskich banków wyemitowało obligacje. Europejczycy mają takie pojęcie – kryterium społecznie odpowiedzialnych inwestycji, a określenie to sugeruje, że nie da się zarabiać, gdy w innym państwie mają miejsce przestępstwa i łamane są prawa człowieka. Dlatego mamy poważne podstawy, by sądzić, że środki, które reżim otrzymał z emisji obligacji w wysokości miliarda dolarów, zostały wydane akurat na stworzenie systemu tłumienia.
Chciałbym odeprzeć argument ministra finansów, który powiedział, że „kto odmówi euroobligacji, z sukcesem ulokowanych na 7% w skali roku”, te zapewnienia są skierowane do uczniów. Pożyczanie ma na celu wypełnienie dziur budżetowych i stworzenie warunków do rozwoju. Cała sytuacja w ostatnich latach pokazuje, że PKB stale spada. Na tej podstawie pożyczki, które Ministerstwo Finansów zaciąga na rynkach zagranicznych, są wykorzystywane na pokrycie tego zadłużenia i nie powodują wzrostu. Przy czym odsetki są płacone w wysokości 7% rocznie i są znacznie wyższe niż w Stanach Zjednoczonych, ale z czego płacić te odsetki, skoro gospodarka spawalnia.
Jak sprzedaż lub zwrot euroobligacji wpłynie na reżim
Z pewnością mocno w niego uderzy, ponieważ dziś rezerwy złota i walut obcych wynoszą (według szacunków na koniec roku) 7 miliardów dolarów, w 2011 roku wynosiły 5 miliardów dolarów. I my pamiętamy rok 2011, kiedy nastąpiła potrójna dewaluacja. Można przewidzieć, że sytuacja będzie się dalej rozwijać w ten sposób, jeśli właściciele euroobligacji zaczną je sprzedawać i przedstawiać do zapłaty rządowi Białorusi, może to spowodować poważną presję na rynku walutowym. W efekcie wszystko to doprowadzi do inflacji, w tym do wzrostu kursu walutowego. W tej sytuacji, i tak się dzieje w każdym kraju, a Białoruś nie jest wyjątkiem, ludzie pozbywają się waluty krajowej i kupują walutę, aby ochronić swoje oszczędności.
Dziś rząd popełnia ten sam błąd, zamrażając ceny towarów, co może prowadzić do deficytu, problemów z dostawami tych towarów na rynek krajowy.
Który importer będzie sprowadzał towary ze stratą przy rosnącym kursie walut? Jeśli więc rząd nie zrezygnuje z takich instrumentów, w dłuższej perspektywie doprowadzi to do tego, że będziemy mieli puste półki. Jest tylko jedno wyjście. Im dłużej Łukaszenka będzie u władzy, tym głębiej będą narastać problemy gospodarcze w naszym kraju. Nikt już nie będzie mu udzielał pożyczek.
Współpraca z obecnymi urzędnikami i rozwój tego projektu
Możemy stwierdzić, że wpłynęło już do nas tysiąc trzysta zgłoszeń od urzędników państwowych. Wielu urzędników zdaje sobie sprawę z rzeczywistego stanu rzeczy. Jak pokazuje historia tego samego aparatu siłowego, kiedy milicjanci szepczą do ucha zatrzymywanym: „Powiedzcie mi, a jakie mam wyjście? Co mam robić? Ja nie chcę w tym uczestniczyć”. Urzędnicy jednak w mniejszym stopniu poplamili siebie z punktu widzenia przestrzegania prawa. Jestem przekonany, że będzie ich więcej. Należy pamiętać, że gwarantujemy bezpieczeństwo informacji, poufność.
O teatrze Kupały i komentarzach Palakowej
Spróbuję dokonać oceny. Teatr Kupały to złoty fundusz narodu. Trzeba zrozumieć, że teatr to nie budynek, beton i stal, ale przede wszystkim aktorzy, zespół twórczy. Zasłużeni i narodowi artyści Białorusi opuścili teatr i podjęli tę decyzję osobiście. Mówienie o ludziach, że ktoś ich wyprowadził, kazał iść za kimś i zmieszał ich z błotem, jest bluźnierstwem. Znaczy jeszcze raz zdeptać uczucia i ból tych ludzi. Nikt nikogo nie wyprowadzał, to była decyzja zespołu twórczego. Teatr Kupały wziął na siebie odpowiedzialność za powiedzenie, że jest z narodem.
Zresztą, pracowałem jako dyrektor Teatru Kupałowskiego przez półtorej roku, wcześniej byłem ministrem kultury i tak naprawdę nie widziałem tej rodziny na przedstawieniach w teatrze. Aby oceniać, trzeba bywać w teatrze.
Ciekawe, co Wiera Palakowa powie o Teatrze Wolnej Sztuki, który właściwie przestał istnieć. O nowym teatrze dramatycznym, z którego odeszła połowa zespołu, o Teatrze Opery i Baletu Bolszoj i zwolnionych artystach. O Białoruskiej Filharmonii Państwowej, której artyści zostali aresztowani w trakcie próby… Ta lista może być kontynuowana przez długi czas…
Muzycy, artyści, ilu z nich trafiło do więzień, oni też zostali upokorzeni… Jak można nie rozumieć, czym jest dobro, a czym zło, prawda i kłamstwo? Z ust tej rodziny nie słyszeliśmy nic o bitych, torturowanych i zabijanych.
Jeśli pan Makiej uważa, że w naszym kraju można zabijać i nie wszczynać postępowań karnych, można gwałcić i nie wszczynać postępowań karnych, można torturować tysiące obywateli Białorusi, to o czym można rozmawiać z tymi ludźmi? Głębia hipokryzji wykracza poza skalę. Kiedyś Karatkiewicz napisał taki wiersz:
Można wszystko: puścić miłość z dymem,
Wziąć i zaniedbać minioną drogę.
Ale tylko – nie kochać Ojczyzny
Z czarną opaską na uszach,
Z czarną opaską na ustach,
Z czarną opaską na oczach.
Tylko słyszeć słowa niezdradzieckie,
Tylko nie stłumić jej kłamstwem,
Bo jesteśmy zobowiązani póki żywi
Przed naszą wielką ziemią:
Prawdę jesteśmy jej winni.
Prawdziwą.
Jedyną.
Jedną.
Makiej zaproponował hasło „Kocham Białoruś”. To są słowa Kastusia Kalinouskiego. Czy można się spodziewać, że Makiej będzie kochał Białorusinów? Czy zdradą jest mówienie prawdy? Nie. Zdrada to ukrywanie prawdy, nie mówienie o zabitych, o przemocy, o dziennikarzach, o uwięzionych dziewczynach.
